LIMBONIC ART: Sztuka black metalowej sztuki

Oczywiście dziś, pomimo ogromnego sentymentu dostrzegam w niej mnóstwo (głównie brzmieniowych) mankamentów. W 1997 roku byłem jednak w tej kapeli zakochany, a pewnego chłodnego, paskudnego marcowego dnia okazało się, że nie tylko ja. Gdy Limbonic Art przyjechał do Polski i miał wystąpić w warszawskim Remoncie, pod klubem pojawił się kilkusetosobowy tłumy miłośników „czarnej black metalowej sztuki”. Pamiętam, że było nerwowo i chyba ze dwa razy ktoś mnie zaczepiał dość stanowczo domagając się dofinansowania biletu. Wejście do klubu przeciągało się w nieskończoność, a gdy wreszcie zaczęto wpuszczać ustawiła się kolejka jak do konfesjonału i poruszała się tak powoli, że miałem wrażenie, że ludzie nie tylko okazują ochronie bilety, ale i wyznają grzechy. Zrobiło się jeszcze bardziej nerwowo, a ochrona w Remoncie nie należała do najsympatyczniejszych. Pamiętam jak kiedyś ochroniarz wymierzył siarczysty policzek wchodzącej do klubu dziewczynie, ktoś szybko zrobił z butelki tulipana i prawie wyjął mu oko. Poszły w ruch pięści, kopy i kamienie – w efekcie chyba właśnie wtedy impreza zakończyła się remontem Remontu.

Z czyśćca do piekła

No ale wróćmy do Limbonic Art – tego dnia na szczęście do takich dramatów nie doszło, choć ochrona się nie patyczkowała i dyscyplinowała coraz bardziej wzburzony tłum pięciami i kijami baseballowymi. Tak. W latach dziewięćdziesiątych koncerty metalowe zdecydowanie różniły się od spotkań chóru kościelnego z bielankami. Na domiar złego chyba właśnie wtedy przyjechali pod klub znajomi Gravelandowcy i zaczęli urządzać konkurs w rzucaniu w ludzi butelkami po piwie.
Jakimś cudem udało mi się wejść do środka bez skrojonego biletu, rozbitej głowy i złamanej nogi kijem baseballowym. Zanim skorzystałem z toalety i wbiłem się na salę, to na scenę wchodził Behemoth (Cold Passion i Asgaard upłynęły mi w kolejce), który zabrzmiał tego wieczoru mało selektywnie i zupełnie bez przekonania.

O krok od black metalowego zła

Zacząłem przepychać się w kierunku sceny, nacierałem bokiem wykonując kompulsywne ruchy – góra-dół. Tłum był tak zwarty, że czułem się kret drążący korytarze w twardej gliniastej ziemi. Brzmienie znów nie powalało – gitary ginęły pod naporem automatu perkusyjnego i syntezatorowych orkiestracji, wygrywanych chyba przez jakąś niewiastę. W połowie koncertu, gdy zdeptałem z 300 par nóg i wyrwałem tyle włosów, że można by z nich zrobić ze trzy peruki, udało mi się podejść pod samą scenę. Wizualnie zespół prezentował się znakomicie, nie tylko dzięki wymownym corpsepaintom, ale i charyzmatycznym, władczym pozom, który wówczas nadawały im aury demonicznego zła, a dziś pewnie wywoływałaby rozbawienie i naraziły ich na śmieszność.

W mniej przyjaznych rejonach

Drugi raz Limbonic Art wystąpił podczas Mystic Festival, którego główną gwiazdą był Emperor. Było to już po premierze trzeciej płyty „Ad Noctum – Dynasty of Death” (wcześniej wydali też na nowo nagrane demówki), na której zintensyfikowali i zagęścili brzmienie, przez co ich muzyka stała się bardziej brutalna, monolityczna i mniej klimatyczna. Podobał mi się ten album choć nie tak bardzo jak „In Abhorrence Dementia” – z perspektywy czasu uważam jednak, że po latach broni się chyba lepiej. Kolejnym krokiem ich muzycznego rozwoju była „The Ultimate Death Worship” z bardziej drapieżnym brzmieniem gitar i wycofanymi partiami klawiszowymi. Popularność norweskiego duetu spadała – symfoniczny black metal zaczął zjadać swój własny ogon i z małymi wyjątkami trafił do lamusa, jako jedna z bardziej pokracznych mutacji muzyki ekstremalnej. Moim zdaniem jednak ten późniejszy Limbonic Art wcale nie był zły – mniej było w nim taniego efekciarstwa, ale więcej prawdziwego gitarowego grania. Ich muzyka stała się bardziej jadowita, bezwzględna i zdecydowanie trudniej przyswajalna.

Niepotrzebny powrót

Nie zmienia to jednak faktu, że zespół ten był dość mocno przeceniany, a swój kultowy status wyrobił sobie głównie w Polsce. Po latach wrócili i wydali jeszcze dwie płyty, w 2007 roku – „Legacy of Evil”, a w 2010 roku „Phantasmagoria”. Niestety tym powrotem udowodnili, że nie mają absolutnie nic ciekawego do powiedzenia. Kto wie? Może nigdy nie mieli? Może po prostu pojawiali się we właściwym miejscu i we właściwym czasie, odpowiadając na ówczesne zapotrzebowania na takie granie. Bez względu na ocenę, ich dyskografię wciąż mam na półce (a dwójkę nawet na winylu) i nie zamierzam się jej pozbywać. Raz na jakiś czas, od wielkiego dzwonu lubię sobie wrócić do tej muzyki – może i tandetna, naiwna i kiepsko brzmiąca, ale jest świadectwem tamtych czasów, przesiąkniętych młodzieńczą naiwnością i poczuciem, że uczestniczy się w czymś elitarnym, ambitnym i niedostępnym dla zwykłych śmiertelników. Ba, nie tak dawno temu kupiłem sobie reedycje ich demówek – koślawe i nieudolne, ale posłuchałem z przyjemnością.